کد مطلب:107083 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:167

[صفحه 741]

(چه گوارا است مرگ و چه ناگوار است زبونی! به اندك بساز و به توانگران متوسل مشو! هر كه را بی كوشش و تلاش ندهند، با تلاش و كوشش هم ندهند، و روزگار دو روز است: روزی با تو، و روزی بر تو. اما روزی كه با تو است آن روز ناسپاسی نكن، و روزی كه بر تو است شكیبا باش). شرح (چهار مطلب): 1- مرگ سهلتر است از ننگ. المنیه مبتداست، و لا الدنیه قرینه برای خبر مبتداست، گویا فرموده باشد: المنیه اسهل من الدنیه، یعنی (تحمل) مرگ آسانتر از ننگ است، و احتمال دارد كه تقدیر چنین باشد: یحتمل المنیه و لا یحتمل الدنیه، (مرگ قابل تحمل است، اما ننگ قابل تحمل نیست)، دنیه یعنی پستی و ننگ نسبت به كاری كه به خاطر به دست آوردن مال و منال دنیا مرتكب می شوند، كه بسیاری از بزرگواران مرگ را بر آن ترجیح می دهند. 2- قناعت به اندكی از زندگی و به آن بسنده كردن بهتر است از چاپلوسی و نزدیكی به اهل دنیا به خاطر به دست آوردن مال بیشتر. 3- هر كه را نشسته ندهند، ایستاده هم ندهند، نشسته كنایه از طلب بدون تلاش، و ایستاده كنایه از طلب با تلاش و كوشش است. یعنی هر كس را بدون تلاش و كوشش روزی ندهند، تلاش و كوشش او هم بی فایده است، و این حكم- چنانكه معم

ول سخن سخنگویان است- در اكثر موارد و صددرصد نیست بلكه بدین وسیله امام (ع) انسان را به كسب معاش از راه درست وادار كرده است. 4- روزگار دو روز است: روزی به سود تو و روزی به زیان تو است، روزی كه به سود تو است، ناسپاسی مكن، و روزی كه به زیان توست شكیبا باش. پس در روزی كه زمان تنگنا و گرفتاری است، شكیبایی برای آمادگی پذیرش رحمت الهی لازم است، چنانكه خداوند فرموده است: بشر الصابرین.

صفحه 741.